Туляремия — табиғи ошақтары бар зооантропонозды аса қауіпті инфекция.
Шымкент қаласының тұрғындары арасында туляремия ауруы тіркелмеген.
Туляремияның табиғи ошақтары Еуропа, Азия және Солтүстік Америкадағы Солтүстік жарты шардың барлық континенттерінде жиі кездеседі. Адамдардың аурулары Австрия, Франция, Германия, Швеция, Жапония, АҚШ және басқа елдерде, Батыс пен Солтүстік Қазақстанда кездейсоқ жағдайлар мен індеттер түрінде тіркеледі. Ауру бұрқақ жолмен бірнеше жүз адамды қамтуы кездеседі. Аурудың өсуі кеміргіштер санының көбею жылдарында байқалады.
Инфекция интоксикациямен, безгегімен, лимфа түйіндерінің зақымдалуымен сипатталады. Аурудың қоздырғышы — Francisella tularensis бактериясы. Туляремия таяқшаларын тасымалдаушылар — қояндар, су егеуқұйрықтары, құйындар. Табиғи ошақтарда мезгіл-мезгіл эпизоотиялар пайда болады.
Инфекция адамға жануарлармен тікелей байланыста болған кезде (аң аулау) немесе ластанған тамақ өнімдері мен су арқылы, көбінесе ауа арқылы дәнді және жемдік өнімдерді өңдеу, нан бастыру кезінде, кене, үндемес және т.б. қан сору арқылы беріледі.
Инкубациялық кезең — бірнеше сағаттан 21 күнге дейін, орташа есеппен 3-7 күн. Клиникасында бубонды, ойық жаралы-бубонды, конъюнктивальді-бубонды, ангинозды-бубонды, абдоминальды (ішек), бронхит және пневмония бронхо-пневмония ағынымен, жалпыланған (бастапқы-септикалық) түрлері болады.
Ауру кенеттен температураның 38,5-40°C-қа дейін көтерілуінен басталады. Ауыр жағдайларда құсу, мұрыннан қан кету болуы мүмкін. Қатты терлеу, ұйқысыздық немесе керісінше ұйқышылдық болады. Жоғары температура аясында эйфория және белсенділіктің жоғарылауы жиі байқалады. Аурудың алғашқы күндерінде бет пен көздің қызаруы мен ісінуі байқалады.
Алдын алу шаралары:
- эндемиялық аймақтарда терезелерге москит торларын қолдану;
- қайнатылған суды пайдалану;
- кеміргіштерге қарсы іс-шараларды жүргізу;
- жабайы жануарлармен қарым-қатынаста болудан сақтану;
- табиғи ошақтарда репелленттер қолдану.
А.Тасболтаев, Шымкент қ. СЭБД бас маманы
