Кәсіби аурулар –белгілі бір мамандыққа байланысты кәсіпорынның зиянды әсерінен болатын ауру. Кәсіби аурулар кәсіпорындардағы санитарлық-гигиеналық ережелердің дұрыс орындалмауынан , шу, діріл,еңбек және демалыс тәртібінің бұзылуынан,жұмысшылардың техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтамауынан пайда болады. Мысалы шаң-тозаңы көп жерде жұмыс істеген адамның өкпесі пневмокониозға (өкпені шаң басу), ал радиоактивті препараттармен жұмыс істейтіндер сәуле ауруына шалдығады. Кәсіби аурулардың жедел және созылмалы түрлері болады. Жедел кәсіптік ауру-әдетте қызметкерге зиянды өндірістік факторлардың бір реттік (бір жұмыс күнінен,бір жұмыс ауысымынан аспайтын) әсер етуінің нәтижесінен болатын ал созылмалы кәсіптік ауру-зиянды өндірістік факторлардың қызметкерге ұзақ уақыт әсер етуінің нәтижесінен болатын, кәсіптік еңбекке қаблеттілігін уақытша немесе тұрақты жоғалтуға әкеп соққан ауру. Кәсіби ауруларды азайту үшін:
-жұмысшыларды уақытылы медициналық тексеруден өткізу қажеттілігі ҚР ДСМ-нің «Алдын-ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу» №ДСМ-131/2020 бұйрығымен айқындалған.
-жұмыс орындарында жеке қорғаныш құралдарын атап айтқанда:құлаққап, қорғаныс қолғаптары, көзілдірік, респираторлар, арнайы киім, бас киім, аяқ киімдерді қатаң түрде пайдалану маңызды орын алады.
-жұмыс түріне қарай жұмыс күні мерзімін қысқарту,жыл сайын қосымша демалыс беру, жұмыс кезінде үзіліс жасау (15-20мин),техникалық шараларды іске асыру кәсіби аурулардың санын азайтуға мүмкіндік береді.
Кәсіптік арулардың алдын алуда қажетті сауықтыру және емдеу шараларын уақытылы жүргізу абзал.
Г.Шонжанова, Шымкент қаласы Әл-Фараби ауданы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының бас маманы
